ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΟΙ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ* 

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός συνδυάζεται με μια παιδαγωγική και ψυχο-κοινωνική προσέγγιση του χώρου. Βασικός στόχος είναι η υλοποίηση των τρόπων επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης τους οποίους εφαρμόζει η συνεργατική μέθοδος διδασκαλίας και μάθησης. 

Με τον σχεδιασμό προτείνεται ένα σύνθετο αρχιτεκτονικό, παιδαγωγικό και ψυχο-κοινωνικό περιβάλλον για τη σχολική τάξη.

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ - ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ*

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός ενός Εκπαιδευτικού - Πολιτιστικού Κέντρου συνδέει την οργάνωση και την χρησιμοποίηση του χώρου με τη διαδικασία μάθησης και την καλλιέργεια του πολιτισμού.

Αυτή η σύνθετη σχεδιαστική προσέγγιση επιδιώκει να συσχετίσει την οργάνωση και τη χρησιμοποίηση του χώρου τόσο με τη δημιουργική πρόσβαση στην πληροφορία, όσο και με την ακαδημαϊκή, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη του μαθητή.

ΟΙ ΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΧΩΡΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ*

3 τύποι υπαίθριων χώρων, που είναι ευέλικτα μικροπεριβάλλονται εκπαίδευσης και καλλιέργειας  πολιτισμού:

• Χώροι που αποσκοπούν στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ σχολείου και γειτονιάς, καθώς και στην ενίσχυση της επαφής ανάμεσα σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες
• Σχολικές αυλές με ευέλικτη λειτουργικότητα
• Υπαίθριες τάξεις.

Αυτοί οι χώροι λειτουργούν εναλλακτικά για δραστηριότητες μάθησης και καλλιέργειας πολιτισμού, καθώς και για την συναισθηματική, κοινωνική και σωματική ανάπτυξη των παιδιών και των νέων.

ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ**

Ο τόπος είναι ένας πραγματικός χώρος, ο οποίος προσδιορίσθηκε ξανά από το υποκείμενο, αλλά φορτισμένος με σημασίες που παραπέμπουν στις ανάγκες του και τον κόσμο της φαντασίας του. 

Δημιουργείται αυθόρμητα από τα παιδιά, εφόσον έχουν την ελευθερία να παρεμβαίνουν στο χώρο της τάξης τους.

Ωστόσο, η δημιουργία ενός τόπου μπορεί να προσχεδιασθεί από τον εκπαιδευτικό και τον αρχιτέκτονα και να ενταχθεί σε μια προβλεπόμενη ευέλικτη λειτουργία της αίθουσας διδασκαλίας.

Στην έρευνά μας, η ενσωμάτωση εκπαιδευτικών τόπων στον σχεδιασμό του σχολικού χώρου ανέδειξε ένα νέο, καινοτόμο μοντέλο χώρου, σύμφωνα με το οποίο ο χώρος της αίθουσας διδασκαλίας παίρνει διαδοχικές "τελικές" μορφές μέσα από τη χρήση του και παύει να δεσμεύεται από τον αρχιτεκτονικό  σχεδιασμό του. 

Η έρευνα έδειξε ότι ο τόπος μπορεί να αποκτήσει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη του παιδιού και την μάθηση και να αποτελέσει έναν βασικό παράγοντα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

"Ο χώρος δεν είναι τόσο μια τάξη ανάμεσα στα πράγματα. Πολύ περισσότερο είναι μια ποιότητα των πραγμάτων σε σχέση με εμάς τους ίδιους".

Henri Wallon

"Η κατασκευή έγινε για να αντέξει, η αρχιτεκτονική για να συγκινήσει."

Le Corbusier

Μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση του σχεδιασμού του σχολικού χώρου, επικεντρωμένη στον χρήστη. 

Αριστερά: Παραδείγματα σχολικών χώρων ανασχεδιασμένων με εφαρμογή της Μεθόδου ΠΑΣΧ

Τσουκαλά, Κ., Γερμανός, Δ. (επιμ.) (2020). Παιδική χωρική αφηγηματικότητα. Πόλη-παιχνίδι-εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Σε συνεργασία με τις ερευνήτριες: Γκλούμπου, Α.,  Κατσαβουνίδου, Γ., Παντελιάδου, Π., Τόμπρου, Π. 

Διεύθυνση URL: https://www.epikentro.gr/

Λέξεις-κλειδιά: χώρος του παιδιού, σχολικός χώρος, μετασχηματισμός του χώρου, χώρος και εκπαιδευτική αλλαγή, αστικός παιδικός χώρος, χώρος και παιχνίδι.

Gkloumpou, A., Germanos, D. (2020). The importance of classroom cooperative learning space as an immediate environment for educational success. An action research study in Greek Kindergartens.

Educational Action Research, DOI: 10.1080/09650792.2020.1771744

Article URL:

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09650792.2020.1771744

Keywords: Classroom space, places, group, educational process, kindergarten.

Γερμανός, Δ. (2018). Δημιουργώντας τον χώρο του παιδιού στο σχολείο: η προσέγγιση από την πλευρά του χρήστη και ο παιδαγωγικός σχεδιασμός του χώρου.

Στο : Τσουκαλά, Κ., Γερμανός, Δ. (eds.), Χώροι για το παιδί ή χώροι του παιδιού; Πρακτικά του Διεπιστημονικού Συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή. Θεσσαλονίκη, 19-21 Μαίου 2017. Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, 40-59. 

Πρακτικά Συνεδρίου: https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/childspace/article/view/1427

Λέξεις-κλειδιά: Προσέγγιση U, σχολικός χώρος, ευελιξία του χώρου, τόποι, Μέθοδος ΠΑΣΧ.

Germanos, D. (2015). The place as factor of the pedagogical quality of space.

In: Germanos, D, Liapi, M. (eds.) (2015). Places for Learning Experiences. Think, Make, Change. Digital Proceedings of the Symposium with International Participation, Thessaloniki, Greece, 09-10/1/  2015. Athens: Greek National Documentation Centre, 46-55.

Symposium Proceedings: http://epublishing.ekt.gr/en/12240 

Keywords: Educational place, child oriented design, school space, space flexibility, educational process.

Γερμανός, Δ. Γκλούμπου, Α. (2018). “Το παιδί δηµιουργεί τον χώρο του: αρχιτεκτονικές, παιδαγωγικές και ψυχοκοινωνικές παράµετροι”.

Στο : Τσουκαλά, Κ., Γερμανός, Δ. (eds.), Χώροι για το παιδί ή χώροι του παιδιού; Πρακτικά του Διεπιστημονικού Συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή. Θεσσαλονίκη, 19-21 Μαίου 2017. Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, 135-151.

Πρακτικά Συνεδρίου: https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/childspace/article/view/1431

Λέξεις-κλειδιά : Χώρος του παιδιού, σχολικός χώρος, Μέθοδος ΠΑΣΧ, παιδαγωγική αλλαγή.

Γερμανός, Δ. (2019). Ο σχολικός χώρος: αρχιτεκτονικές, παιδαγωγικές και ψυχοκοινωνικές παράμετροι.

Στο: Δελτίο Εκπαιδευτικού Προβληματισμού και Επικοινωνίας, Σχολή ΙΜ Παναγιωτόπουλου, τεύχος 62   (ηλεκτρονική έκδοση) 

Διεύθυνση URL: http://www.deltio-imp.gr/

Λέξεις-κλειδιά: Σχολικός χώρος, Υλικό πεδίο αγωγής, τόπος, χώρος του παιδιού

Γερμανός, Δ. (2018). Η έρευνα-δράση-επιμόρφωση και ο χώρος ως παράγοντες της εκπαιδευτικής αλλαγής.

Στο: Κατσαρού, Ε., Τσάφος, Β. (επιμ), Ορίζοντας την έρευνα-δράση στην Ελλάδα . Αθήνα & Ρέθυμνο: Πανεπιατήμιο Κρήτης/ ΕΚΠΑ, 81-100 (ηλεκτρονική έκδοση) 

Πρακτικά Συμποσίου: http://www.actionresearch.gr/sites/default/files/1o_symposio.pdf 

Λέξεις-κλειδιά: Έρευνα-δράση-επιμόρφωση, σχολικός χώρος, εικονικός χώρος, σχολική τάξη, ατομική αλλαγή, συστημική προσέγγιση.

Γερμανός, Δ. (2014). Αναμορφώνοντας το σχολικό χώρο: Από τον χώρο των κανονισμών, στο χώρο για το παιδί.

Στο: Τζεκάκη, Μ., Κανατσούλη, Μ. (επιμ), Αναστοχασμοί για την παιδική ηλικία . Θεσσαλονίκη: ΤΕΠΑΕ-ΑΠΘ, 448-467 (ηλεκτρονική έκδοση).

Πρακτικά Συμποσίου: http://www.nured.auth.gr/congress2014/ 

Λέξεις-κλειδιά: Παιδοκεντρικό μοντέλο σχολικού χώρου, ανθρωποκεντρική διάσταση του χώρου, εκπαιδευτικός τόπος, παιδαγωγική ποιότητα του σχολικού χώρου.

Γερμανός, Δ. (2013). Οι εκπαιδευτικοί διαχειρίζονται την αλλαγή στη σχολική τάξη. Σχέση έρευνας, επιμόρφωσης και πειραματικών παρεμβάσεων στο εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Επιστημονική Επετηρίδα ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 24, 34-67 (Ηλεκτρονική έκδοση)

Λέξεις-κλειδιά: Σχολικός χώρος, εκπαιδευτική αλλαγή, ατομική αλλαγή, συνεργατική μέθοδος.

Germanos, D. (2009). Le réaménagement éducatif de l'espace scolaire, moyen de transition de la classe traditionnelle vers une classe coopérative multiculturelle.

GERFLINT. Paris: Synergies/ Sud-Est Européen, 2, 85-101.

Adresse URL : https://gerflint.fr/Base/SE_europeen2/germanos.pdf

Mots-clefs : Rapport enfant-espace, réaménagement éducatif de l'espace, classe multiculturelle, éducation coopérative, école maternelle. 

Germanos, D., Gavriilidis, S., Arvaniti, I. (2009). "School creates its own library: A case study".

School Libraries in the Picture. Proceedings of the 38^th Annual Conference of the International Association of School Librarianship (IASL). Padova, 2-4 September 2009 (digital edition ).

Conference Proceedings http://www.iasl-online.org/events/conf/2009.

Keywords  : case study; school library development; school curriculum enhancement.  

ΒΙΒΛΙΟ: ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΓΩΓΗΣ (GUTENBERG)